Theorie

Home

Foto's

Gedachtespinsels

Theorie

Bronnen
Interessante boeken lijst:

1. Analysing children' s art - Rhoda Kellogg

2. Kinderen geven tekenes - Th. Foks-Appelman
https://www.mamascrapelle.nl/kindertekeningen-lezen/

Alle lichaamsdelen hebben een betekenis als je gaat kindertekeningen lezen en ook de grootte en de positie ervan betekenen wat. Tekent jouw kind bijvoorbeeld tanden dan is het verbaal weerbaar of heeft een verlangen hier naar toe. Een navel staat voor verbondenheid met de moeder en lippen staan voor liefhebben en vermogen tot liefde geven. Tekent jouw kind geen oren dan kan het iets niet willen horen en tekenen ze grote voeten dan hebben ze vertrouwen in hun eigen kunnen.

Ook kleuren hebben een betekenis in de kindertekeningen. Kleuren worden steeds meer gebruikt in reclames om psychologische invloed uit te oefenen. Vanaf het derde jaar gaat het kind bewust een kleur uitkiezen. Een zon zal wat meer geel getekend worden en de lucht wat meer blauw. Bedenk wel altijd voor je de kleuren in kindertekeningen lezen gaat dat je rekening houdt met of de kleur overeenkomt de werkelijke kleur, of de kleur symbolisch bedoelt wordt of dat het kind een voorkeur heeft voor een bepaalde kleur met speelgoed en kleding. Bedenk dus goed dat veel meisjes met roze rood en paars zullen kleuren en veel jongens met blauw en groen. Sommige ouders halen zwart en bruin uit de tekendoos omdat zij dit geen mooie kleur vinden. Jammer want het kan veel vertellen over de fase waar een kind in zit. Bruin staat bijvoorbeeld voor ontlasting en dit kan wijzen op een fase in de zindelijkheidstraining. Kindertekeningen lezen kan dus alleen als de kleuren ruim aanwezig zijn.

Veel kinderen tekenen een driehoek als dak wat staat voor de driehoeksverhouding tussen kind en ouders. Ik heb zelf nooit in huizen gewoond met een puntdak maar tekende ze wel altijd met een punt. Best grappig dus die kindertekeningen lezen!
Tekent jouw kind geen deur? Dan zijn ze waarschijnlijk verlegen, en onzeker om contact te maken of zich te uiten.
Een schoorsteen staat voor warmte in huis en stoom betekent dat het kind zich kan uiten.
Een dier naast een boom staat voor het karakter van het kind in een bepaald aspect in het leven van het kind. Ik tekende een kat, ik wilde graag gezien en gehoord worden. Een kat ziet er lief uit en laat zich graag aaien, maar doet uiteindelijk toch wat ze zelf wil en luistert slecht. Ik denk dat dat vroeger wel klopte inderdaad.
https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/kijk-mama-dat-ben-jij/

Een kindertekening kun je nooit buiten de context beoordelen. Je moet het kind kennen en je dan afvragen: kan er een andere betekenis achter zitten?’


De krabbel periode: 1+
De meeste kinderen beginnen met tekenen als ze rond de 18 maanden zijn. Met de eerste woordjes komen ook de eerste krabbels. Die lijken vaak niet meer dan wat willekeurige strepen op papier, maar er zit wel degelijk vorm in.
Na de eerste krabbels maakt een kind zijn eerste eivormige tekening. Vanaf een jaar of 2, 3 gaat het niet meer over de randen van het papier heen en zijn er een cirkel achtige vormen te ontdekken. 2- en 3-jarigen blijven oefenen met ronde lijnen tekenen en op een dag is hun motoriek zodanig ontwikkeld, dat ze met vaste hand een cirkel kunnen trekken.

Tekeningen met betekenis: 3+
Vanaf een jaar of 3 tekent een kind cirkels met strepen: er ontstaan zonnetjes. In het begin verschijnt zo’n zon nog op een willekeurige plek op het papier. Maar tegen het vierde levensjaar krijgt de zon vaak haar eigen plek bovenaan het vel. Voor het eerst gaan kinderen benoemen wat ze hebben gemaakt. Een krabbel krijgt opeens een naam: ‘Kijk, mama, dat ben jij.’

Kleur en kleurplaten: 4+
De eerste kleuren die een actief kind bij voorkeur kiest, zijn de kleuren die je het best kunt zien, zoals rood en zwart. Ze kleuren een boomstam bruin en het loof groen, omdat dit in de natuur ook zo is.
Ook kleurplaten zijn favoriet rond 3 à 4 jaar. ‘Sommige ouders denken dat inkleuren de fantasie van de kinderen niet genoeg prikkelt,’ zegt Foks-Appelman. ‘Maar op motorisch gebied heeft het inkleuren van een tekening een bijzondere betekenis. Een kind moet het potlood zo kunnen vasthouden en zodanig kleuren in een bepaalde richting, dat het binnen de lijnen blijft. Verder is een kleurplaat ook heel ontspannend, vooral voor kinderen die moe zijn.’
Op intellectueel gebied moet het kind in staat zijn de figuren te herkennen, zegt Foks-Appelman. Dat geldt voor de voorstelling als geheel – waar gaat de tekening over? – en in detail: wat staat er allemaal op en welke kleuren horen daarbij?

De onzichtbare werkelijkheid: 7+
Vanaf een jaar of 7 zijn kinderen zich heel bewust van hun specifieke uiterlijk. Kregen tot deze leeftijd alle vrouwen nog lang haar en alle mannen een hoed (bij islamitische kinderen respectievelijk sluier en snor), vanaf nu tekenen ze zichzelf en anderen naar de realiteit.
Op deze leeftijd tekenen kinderen ook dingen die je normaal gesproken niet kunt zien, zoals stoelen in een huis die dwars door de muren zichtbaar zijn, of de inhoud van een koffer. ‘Kinderen tekenen nu wat ze weten,’ zegt Foks-Appelman. Volgens haar past dat in de fase van leergierigheid en de wens om de onzichtbare werkelijkheid te ontdekken. Een kind kan zich op deze leeftijd heel goed voorstellen dat iets wat het niet ziet, er toch is.
Kinderen beginnen nu te experimenteren met perspectieven. Ze tekenen de wereld van bovenaf en huizen ook van de zijkant. Dat hun tekeningen perspectivisch niet kloppen, vinden ze niet erg. Ze tekenen wat ze in hun hoofd hebben; niet wat ze zien.
Mensfiguren beginnen vanaf deze leeftijd ook te bewegen. Ze staan niet langer statisch op het papier, maar lopen, zwaaien of fietsen. Er verschijnen stoere piraten en gevaarlijke monsters. Het hele vel wordt gebruikt om een verhaal in beeld te brengen, waarbij de verschillende gebeurtenissen over het papier worden verspreid.

De zichtbare werkelijkheid: 9+
Kinderen vanaf een jaar of 9 tekenen niet meer de werkelijkheid zoals ze die in hun hoofd hebben; in plaats daarvan willen ze de werkelijkheid zo goed mogelijk uitbeelden. Een belangrijke ontwikkeling in hun tekeningen is de ‘overlapping’. Voor het eerst kunnen ze figuren tekenen die voor een achtergrond staan en mensen die deels achter elkaar schuilgaan.
De tekenstijl verandert en neemt vaak af in originaliteit. Kinderen gaan de tekenstijl van hun vriendjes en vriendinnetjes overnemen. Ze worden steeds kritischer en verscheuren soms een tekening omdat die niet lijkt.

Tommy Alkema 11 jaar
Tommy tekent al vanaf het moment dat hij een potlood kan vasthouden. Op school tekent hij vooral ‘binnen de lijntjes’, maar thuis laat hij zijn creativiteit helemaal de vrije loop. Twee jaar geleden op Koningsdag verkocht hij kaarten met zijn tekeningen erop. Dat was zo’n succes dat hij zijn werk nu ook verkoopt via zijn Instagramaccount (tommyz007).

Puberteit: 12+
Als ze een jaar of 12 zijn, worden kinderen zich echt bewust van hun artistieke tekortkomingen. De werkelijkheid zoals ze die in hun hoofd hebben, komt niet op papier zoals ze willen. Na de basisschool, waar ze vaak met plezier zaten te tekenen, krijgen ze technische tekenlessen op de middelbare school. ‘Juist omdat pubers meer kritiek op zichzelf hebben, kan het zijn dat het plezier in spontaan tekenen minder wordt,’ zegt Foks-Appelman.
Niet alleen de echte wereld, ook de getekende wereld wordt groter. Pubers tekenen vaak sciencefiction-, surrealistische of ideale werelden. Ze gaan over tot het natekenen van stripfiguren waarmee ze hun eigen wereld vaak relativerend of spottend in beeld brengen.
Wie goed kan tekenen, hoort niet alleen goedkeurende woorden van ouders, maar krijgt ook lof van docenten en medeleerlingen. Kinderen met talent gaan er vaak mee verder. Wie geen of minder tekentalent heeft, zoekt naar andere expressiemogelijkheden, zoals dans, muziek of toneel.